زخم سرویکس (سرویسیت) یا همان زخم دهانه رحم باعث التهاب و عفونت این بخش میشود. مهمولاً این مشکل در نتیجه ی بیماری های مقاربتی ایجاد میشود، اما مشکلات دیگری نظیر می توانند باعث این بیماری شوند. این مشکل معمولاً با مصرف آنتی بیوتیک رفع میشود. در ادامه به بررسی کامل و روشهای درمان آن می پردازیم :
زخم دهانه رحم چیست؟ علت زخم دهانه رحم
زخم دهانه رحم (به انگلیسی Cervical ulcer) در نتیجه تحریک و التهاب این ناحیه ایجاد شده است. دهانه رحم یا همان سرویکس راه باریکی است که رحم و واژن را به هم متصل می‌کند. خون قاعدگی از طریق دهانه رحم خارج میشود، همچنین نوزاد با انقباض دهانه رحم متولد شده و هنگام تولد از آن عبور می‌کند.
زخم دهانه رحم می تواند حاد و یا مزمن باشد. زخم حاد در نتیجه ی عفونت ایجاد میشود، علائم شدیدی دارد و با درمان رفع میشود. در حالی که زخم مزمن به دلیل عفونت ایجاد نشده و علائم طولانی تری دارد و ممکن است چندین ماه ادامه داشته باشد. حداقل نیمی از زنان در دوره ای زندگی به این بیماری مبتلا شده اند.
علائم زخم دهانه رحم
بیشتر زنان هنگام ابتلا به این بیماری علائمی نداشته و یا علائم خفیفی دارند، تا زمانی که بیماری شدت یابد. این بیماری اغلب در طی معاینات دوره ای تشخیص داده میشود. از علائم که موجب زخم دهانه رحم میشوند، می توانیم به این موارد اشاره کنیم :
- خارش و سوزش واژن
- خونریزی غیر معمول واژن بین دوره های قاعدگی
- درد حین رابطه یا معاینه دهانه رحم
- خونریزی بعد از رابطه جنسی
- ادرار مکرر و همراه درد
- ترشحات خاکستری و غیر معمول
- احساس فشار در لگن
- درد کمر و شکم
علت زخم دهانه رحم
در اغلب موارد زخم دهانه رحم بعد از ابتلا به عفونت های مقاربتی مثل سوزاک، کلامیدیا، تبخال تناسلی ایجاد میشود. از دیگر علل عامل ایجاد این شرایط میتوانیم به این موارد اشاره کنیم :
- آلرژی : آلرژی و حساسیت به اسپرم‌کش هآ و یا لاتکس می تواند عامل زخم دهانه رحم باشد.
- تحریک : قرار دادن تامپون و یا دیافراگم می تواند سبب تحریک و التهاب این ناحیه شد و زخم سرویکس را به دنبال داشته باشد.
- عدم تعادل باکتریایی : در صورتی که تعداد باکتری های مضر بیشتر از باکتری های مفید شود، تعادل باکتریایی بر هم زده شده و در نتیجه ی آن ممکن است، زخم سرویکس ایجاد شود.
- بارداری : در دوران بارداری سطح تعادل هورمون ها برهم زده شده و این بیماری در نتیجه ی آن ایجاد میشود.
- سرطان یا درمان سرطان : درمان سرطان های پیشرفته ممکن است؛ التهاب و زخم را به دنبال داشته باشد.
علت زخم دهانه رحم در افراد مجرد، تحریک و عفونتهای دوران قاعدگی است.
روشهای تشخیص زخم دهانه رحم
برای تشخیص علت بیماری پزشک بعد از معاینه و بررسی سابقه پزشکی، از آزمایشات زیر برای تشخیص استفاده می‌کند:
معاینه لگن : برای انجام این روش پزشک دهانه واژن را با اسپکولوم باز کرده و ناحیه را از نظر تورم، زخم و التهاب بررسی می‌کند.
نمونه برداری از زخم : برای این منظور با استفاده از سواب یا برس از زخم دهانه رحم نمونه برداری میشود، تا در آزمایشگاه علت عفونت تشخیص داده شود.
کولپوسکوپی : در صورتی که زخم دهانه رحم ظاهر غیر طبیعی و یا شدید باشد، باید با کولپوسکوپی ارزیابی شود.
درمان زخم دهانه رحم
برای درمان زخم سرویکس روشهای مختلفی وجود دارد، این روشها بسته به سن، میزان التهاب، سابقه پزشکی و عامل این وضعیت و ترجیح بیمار تعیین میشود. در صورتی که این زخم به دلیل تحریک ناشی از حساسیت ایجاد شده باشد، نیاز به درمان خاصی نیست. اما اگر زخم در نتیجه ی عفونت ایجاد شده باشد، باید به یکی از روشهای زیر درمان شود :
داروی زخم سرویکس
معمولاً برای درمان زخم دهانه رحم آنتی بیوتیک تجویز میشود. آنتی بیوتیک ها در درمان عفونت ها موثر هستند. مصرف آنتی بیوتیک در درمان بیماری های مقاربتی مثل کلامیدیا و سوزاک نیز موثر است. دوز و نوع آنتی بیوتیک باید توسط پزشک متخصص تعیین شود، و بیماران باید از مصرف خودسرانه این داروها پرهیز کنند. در ضمن باید تا پایان دوره مصرف دارو و بهبودی کامل از برقراری رابطه جنسی پرهیز کنید. در صورت ابتلا به تبخال تناسلی به جای داروی آنتی بیوتیک، داروهای ضد ویروسی تجویز میشوند.
در زنانی که به سن یائسگی رسیده اند، ممکن است، سایر داروها تجویز شود. برای این زنان از داروهای استفاده می شود که سطح استروژن و پروژسترون را متعادل می‌کنند. رایج‌ترین دارو‌هایی که بهبود این زخم استفاده میشوند، عبارتند از :
- قرص مترونیدازول
- قرص آزیترومایسین و قرص آناهیل
- آمپول جنتامایسین
پماد زخم دهانه رحم
یکی از رایج ترین سوالات بیماران این است که “برای زخم دهانه رحم چه پمادی خوبه؟ ” معمولاً برای زخم های مقاوم به درمان از پماد استفاده می کنند. در این موارد از پماد های آنتی بیوتیک استفاده می‌کنند. از جمله این پماد‌ها می‌توان به اریترومایسین، پماد دالاواگ و پماد کلوتریمازول اشاره کنیم.
فریز
در برخی موارد که زخم پیشرفت بیشتری داشته و التهاب شدید باشد، از فریز برای درمان بیماری استفاده می‌کنند. در این روش سلولهای غیر طبیعی را منجمد می‌کنند، و به این ترتیب از بین می‌روند. در صورتی که پزشک سلولهای غیر طبیعی مشاهده کند، این درمان را پیشنهاد می‌کند. از عوارض انجام این درمان میتوانیم به درد، خونریزی و تورم اشاره کنیم.
لیزر
از لیزر نیز برای از بین بردن سلولهای غیر طبیعی دهانه رحم استفاده می کنند. این درمان سرپایی و بدون نیاز به بی حسی انجام میشود. لیزر ممکن است باعث خونریزی های غیر معمول شود. اما عوارض این درمان بعد از چند روز از بین خواهند رفت.
پیشگیری
برای پیشگیری و جلوگیری از زخم دهانه رحم موارد زیر را رعایت کنید :
- برای جلوگیری از انتقال عفونت در رابطه جنسی از کاندوم استفاده کنید.
- در صورت مشاهده زخم و یا علائم بیماری مقاربی از برقراری رابطه پرهیز کنید.
عوارض زخم دهانه رحم
از عوارض درمان نکردن این بیماری میتوانیم به این موارد اشاره کنیم:
- احتمال دارد عفونت به رحم راه پیدا کند.
- احتمال دارد، عفونت به پوشش رحم نفوذ کند.
- ممکن است باعث مشکلات ناباروری شود.
- خطر ابتلا به HIV را افزایش دهد.
- مشکلات ناباروری
- عفونت شدید بدن
همچنین اگر این مشکل در دوران بارداری رخ دهد، ممکن است مشکلات زیر را به دنبال داشته باشد :
- زایمان زودرس
- سقط جنین
- عفونت چشم نوزاد
- لکه بینی
- خونریزی در دوران بارداری
منبع :
https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/cervicitis/symptoms-causes/syc-20370814